NGUỒN GỐC VÀ PHÂN LOẠI INSULIN
Ngay từ năm 1921 ~ 1922, học giả người Canada Benting và Best đã phân li được Insulin từ tụy trâu và dùng làm thuốc đặc trị chữa trị bệnh tiểu đường. Năm 1965, Trung Quốc, tiếp theo là Mỹ, Tây Đức đều nghiên cứu chế tạo Insulin bằng phương pháp hóa học, lần đầu tiên Trung Quốc đã sản xuất được Insu-lin trâu kết tinh có đày đủ hoạt tính sinh vật. Nhưng giá của loại Insulin đó đắt, không thể dùng cho lâm sàng. Hiện nay, Insulin mà các nước trên thê giới sử dụng đều là chế phẩm sinh vật lấy từ cơ quan tụy của động vật, những loại động vật đó là heo, trâu.
Trong mỗi một tuyến tụy của heo (khoảng 100 g ) có thể lấy được 300 ~ 400 đơn vị Insulin, lượng này chỉ đủ cung cấp cho một bệnh nhân tiểu đường dùng trong khoảng một tuần. Đứng về kết cấu mà nói, insulin heo rất tương tự với insulin người, chỉ khác nhau một gốc sót lại acid amino (amino acid residue) của chuỗi b đoạn gốc carboxin, heo là alanine, người là threomine. Insulin trâu so với Insulin người kém 3 acid amino.
Căn cứ theo thời gian tác dụng dài ngắn và phát huy hiệu lực nhanh chậm mà chia ra Insulin thường (hiệu quả ngắn), Insulin tác dụng dài và Insulin tác dụng vừa.
1. Insulin thường
Insulin thường còn gọi là Insulin hiệu quả ngắn hoặc Insulin tác dụng nhanh, sau khi chích, trong thời gian ngắn (0,5 ~ 1 giờ) đã bắt đầu hạ đường huyết, thời gian tác dụng mạnh nhất là 3 ~ 6 giờ, duy trì được 6 ~ 8 giờ, là loại Insulin có công dụng rộng rãi nhất. Ngoài chích dưới da ra, còn có thể cho thêm nước muối hoặc đường glucose để truyền trong tĩnh mạch.
2. Insulin tác dụng dài
Insulin tác dụng dài còn gọi là protamin kẽm in-sulin hoặc Insulin đặc biệt chậm (đặc mạn), thời gian bắt đầu tác dụng là 4 ~ 6 giờ, duy trì thời gian dài, thời gian duy trì có hiệu quả là 24 ~ 36 giờ. Loại insulin này không được dùng truyền ở tĩnh mạch, chỉ có thể dùng hỗn hợp với Insulin thường với tỉ lệ 1:2 ~ 4 để chích (tức là 1 phần Insulin hiệu quả dài : 2 ~ 4 phần Insulin thường).
3. Insulin tác dụng vừa
Thời gian bắt đầu tác dụng của Insulin hiệu quả vừa là 3 ~ 4 giờ, thời gian duy trì có hiệu quả là 16 ~ 24 giờ.
Insulin đều là peptide 51, giống như protein nên dễ bị men tiêu hóa phân giải, không được uống.
Căn cứ vào độ thuần của Insulin mà chia ra ba loại: phổ thông, đơn ngọn, đơn tố phân. Độ thuần của Insulin đơn ngọn có chút cao còn Insulin đơn tố phân có độ thuần càng cao. Như thế, sau khi chích, kháng thể giảm, lượng dùng so với Insulin phổ thông có chút giảm bớt,tác dụng phụ giảm.
Gần đây, các nhà khoa học lợi dụng kỹ thuật hợp thành gien nhân tạo (công trình di truyền) nghiên cứu sản xuất Insulin người hợp thành sinh vật, những năm 80, một số nước phát triển đã dùng cho lâm sàng, năm 1990, Trung Quốc cũng bắt đầu dùng. Insulin người tái tổ hợp là ứng dụng kĩ thuật trùng tổ DNA, đem phiến đoạn DNA của mật mã tiền thể có Insulin người cấy vào trong thể mang theo chất hạt, rồi đem chất hạt đưa vào tế bào con men (hoặc trực khuẩn ruột già), qua lên men, lấy ra, thuần hóa, có được Insulin tái tổ hợp có độ tinh khiết cao. Kết cấu của nó hoàn toàn giống như Insulin trong cơ thể con người, là loại Insulin lí tưởng nhất.
>> BỆNH NHẢN TIÊU ĐƯỜNG TÝP 2 MỚI MẮC BỆNH CHỌN THUỐC UỐNG NHƯ THẾ NÀO?
Nguyên tính miễn dịch của Insulin người hợp thành yếu, sinh ra kháng thể Insulin ít, giảm bớt tính chịu thuốc Insulin do Insulin phổ thông gây nên, dinh dưỡng chất mỡ da không tốt và phản ứng quá nhạy. Bệnh nhân vốn sử dụng Insulin động vật khống chế đường huyết tốt nay đổi sang dùng insu-lin người thì phải giảm lnsulin dùng trước 10% ~ 30%. Insulin người do Xí nghiệp thuốc NOVO sản xuất chia ra: loại hiệu quả ngắn (tên phiên âm tiếng Trung Quốc là Novolin R), loại hiệu quả yừa (Novolin N) và thuốc hỗn hợp của Insulin gồm 30% hiệu quả ngắn và 70% hiệu quả vừa (Novolin 30R). Cũng tương tự, Xí nghiệp thuốc Lilly có 3 loại thuôíc: Humulin thường, Humulín hiệu quả vừa và Humulín 70/30. Xí nghiệp thuốc NOVO ngoài sản xuất loại thuốc đóng chai 40 ml ra còn có bộ tiêm chích kiểu bút Novo chứa 1,5 ml và 3 ml Insulin.
0 nhận xét :
Đăng nhận xét